‘එය ෆොටෝ කොපියක් ස්වාමිනී. ඒ නිසා මා එම ලේඛනය ඉදිරිපත් කිරීමට විරුද්ධ වෙනවා.‘

 

‘එය ෆොටෝ කොපියක් ස්වාමිනී. නීතියේ දී ෆොටෝ කොපියක් සාක්ෂි විදියට ඉදිරිපත් කරන්න අවස්ථාවක් දීලා නැහැ. ඒ නිසා මා එම ලේඛනය ඉදිරිපත් කිරීමට විරුද්ධ වෙනවා.‘

අධිකරණයේ නඩු කටයුතුවලදී මෙකී විරෝධතාවය ඔබ දැනටමත් අසා ඇතුවාට සැක නැත. සමහරක්විට ඔබ විසින් ද මෙවැනි විරෝධතාවයක් ගෙන තියෙන්නට ද ඇත. සමහරක් කරුණු සම්බන්ධයෙන් ලිඛිතව ඔප්පු කිරීමේ දී ෆොටෝ කොපි ඉදිරිපත් කරන ආකාරය දක්නට ලැබෙන අතර එවැනි අවස්ථාවලදී මේ විරෝධතාවය නීතීඥවරුන් විසින් ගනු ලබයි. සත්‍යලෙසම නීතියේ දී ෆොටෝ කොපියක් නැත්නම් ඡායාපිටපතක් සාක්ෂියක් ලෙසින් ඉදිරිපත් කළ නොහැකි ද? මේ පිළිබඳව මදක් සලකා බලමු.

සිවිල් නඩු විධාන සංග්‍රහයට අනුව ලිඛිත හා ලියවිල්ල යන්නෙන් පිළිවෙලින් මුද්‍රිත හා මුද්‍රණය ද ශිලා මුද්‍රිත හා ශිලා මුද්‍රණය ද ඇතුළත් වේ. මීට අමතරව ලේඛනය යන්නෙන් ඉලෙක්ට්‍රොනික ලේඛනයක් අදහස් වේ. අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහ පනතට අනුව ලියවිල්ල සහ ලිඛිත යන්නට, මුද්‍රණය, ලිතෝ මුද්‍රණය, ඡායා රූප ශිල්පය, තහඩු කෙටීම සහ වචන හෝ ඉලක්කම් කඩදාසියෙහි හෝ වෙනත් යම් දෙයක ප්‍රකාශ කොට දැක්විය හැකි සෙසු සෑම ක්‍රමයක් ද ඇතුළත් වේ. සාක්ෂි ආඥාපනතට අනුව ලේඛනය යනුවෙන් අදහස් වන්නේ යම් දෙයක් සටහන් කිරීම සඳහා පාවිච්චි කිරීමට අදහස් කරනු ලබන හෝ පාවිච්චි විය හැකි අකුරුවලින් හෝ ඉලක්කම්වලින් හෝ සලකුණුවලින් හෝ එකී ක්‍රම එකකට වැඩි ගණනකින් යම් ද්‍රව්‍යයක් මත ප්‍රකාශ කරන ලද හෝ විස්තර කරන ලද යම් දෙයකි. ඒ අනුව ලියැවිල්ලක් ලේඛනයක් වේ.

ලේඛනයක ෆොටෝ කොපියක් එනම් මුල් පිටපතේ ඡායාපිටපතක් මේ අනුව සිවිල් හෝ අපරාධ නීතියේ දී ලියැවිල්ලක් නොවන්නේ යැයි කිව හැක්කේ කා හටද? ෆොටෝ කොපියක් වුවද සාක්ෂියක් ලෙසින් ඉදිරිපත් වූ විට එහි නිර්ව්‍යාජත්වය ඔප්පු කිරීම එම ලේඛනය ඉදිරිපත් කරන පාර්ශ්වයේ කාර්යයකි. නමුත් විරුද්ධ පාර්ශ්වය විසින් ඡායා පිටපත පිළිගන්නේ නම් එවිට ඒ පිළිබඳව ගැටළුවක් මතු වන්නේ නැත. සාක්ෂි ආඥාපනතේ 63 වන වගන්තියේ දී ද්විතීයක සාක්ෂි පිළිබඳව සඳහන් කර තිබේ. බලන්න එහි 63(2) වන වගන්තිය. එහි මෙසේ දැක් වේ. Secondary evidence means and includes:- copies made from the original by mechanical processes which in themselves insure the accuracy of the copy, and copies compared with such copies. මෙයින් කියන්නේ පිටපතේ නිවැරදි බව එපමණින්ම සුරැකෙන යාන්ත්‍රික ක්‍රම අනුව පිටපතෙන් සකස් කරන ලද පිටපත් සහ එබඳු පිටපත් හා සමග සසඳනු ලැබූ පිටපත් ද්විතීයික සාක්ෂි යනුවෙන් අදහස් කරනු ලබන බවයි. 63 වගන්තියට ඇති (ආ) නිදර්ශනය  බලන්න. එහි සඳහන් වන්නේ පිටපත් යන්ත්‍රයේ ආධාරයෙන් සකස් කර ගන්නා ලද පිටපත මුල් පිටපතෙන් ගන්නා ලද්දක් බැව් පෙන්නුම් කරනු ලැබේ නම්, පිටපත් යන්ත්‍රයෙන් සකස් කර ගන්නා ලද ලියුම් පිටපතක් හා සමග සසඳනු ලැබූ පිටපතක් ලියුමේ අන්තර්ගත කරුණු සම්බන්ධයෙන් ද්විතීයික සාක්ෂි වන බවයි.

කෙසේවෙතත් ද්විතීයික සාක්ෂි ඉදිරිපත් කිරීමට අවස්ථාව ලැබෙන්නේ සාක්ෂි නීතියේ දී පිළිගෙන ඇති අවස්ථාවලදී පමණි. ඒ පිළිබඳව සාක්ෂි ආඥාපනතේ 65 සහ 66 වන වගන්ති අදාළ වේ.

මේ සම්බන්ධයෙන් තීන්දු වූ වැදගත් නඩුවකි Mary Agnus Philomina Seneviratne v. W. J. P. Shirantha de Zoysa (C. A. No. 472/97 (F) decided on 16.01.2019) නඩුව. එහිදී ගෆූර් විනිසුරුතුමා මෙසේ දක්වා ඇත.

"Secondary evidences such as photocopies of the originals are admissible under Section 65, 66 of the Evidence Ordinance. In my view, the photocopy of the Plan No 3325 is admissible and it is a primary identical document to this issue."

හරස් ප්‍රශ්නවලදී ෆොටෝ කොපියක් ඉදිරිපත් කළ හැකි අවස්ථාවක් Fair Communication and Consultants and another vs. Surendra Kerdile - (2020) 16 SCC 411 නඩුවේ දී මෙසේ දක්වා තිබේ.

It is urged that the first appellant admitted his signature on the said document in his cross-examination; thus, clearly, the fact was established. The original of the document was with the buyer of the property and this fact was admitted by the appellant in his statement; therefore, its photocopy was produced. The document was relevant only to show that the plaintiff had the funds to advance to Sanjay and when extension of the loan to the appellant was admitted, the document is of no consequence.

ෆොටෝ කොපියක් සම්බන්ධයෙන් මෙවැනි තත්ත්වයක් අදාළ වන නිසා පුරුද්දට විරුද්ධ නොවී අවබෝධයෙන් යුතුව සිතා බලා කටයුතු කිරීම වැදගත් බව මගේ අදහසයි.