Posts

Showing posts from August, 2025

මහානාම තිලකරත්න නඩු තීන්දුව සහ වරෙන්තුව

හැඳින්වීම සිවිල් පුරවැසියන්ගේ පුද්ගලික නිදහස පිළිබඳව සැලකීමේ දී මහේස්ත්‍රාත්වරුන් විසින් වරෙන්තු නිකුත් කිරීම එක් සංවේදී ඉසව්වකි. ශ්‍රී ලංකාවේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය මහානාම තිලකරත්න එ. බන්දුල වික්‍රමසිංහ ( Mahanama Tilakaratne v. Bandula Wickramasinghe, Senior Superintendent of Police and Others ([1999] 1 Sri LR 372) නඩු තීන්දුවේ දී මේ සම්බන්ධයෙන් මග පෙන්වීමක් සිදු කර ඇත. සේවයේ නියුතු මහාධිකරණ විනිසුරුවරයකුව ප්‍රශ්නගත අවස්ථා යටතේ ලබා ගත් වරෙන්තුවක් මත අත්අඩංගුවට ගැනීම සම්බන්ධයෙන් මේ නඩු‌ තීන්දුවේ දී සාකච්ඡා වී තිබේ. වරෙන්තු නිකුත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මහේස්ත්‍රාත්වරුන් ක්‍රියාත්මක වීමේ දී සැලකිල්ලට ගත යුතු කරුණු සම්බන්ධයෙන් මෙහිදී ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ මැදිහත්වීම පෙන්වා දී ඇත. මේ කෙටි ලිපියේ දී නඩු තීන්දුවේ දී දැක් වූ මූලික මූලධර්ම, අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහ පනතේ ප්‍රතිපාදන අනුව ඒවායේ භාවිතාව ආදී කරුණු ගැන සාකච්ඡා කරනු ලැබේ. පසුබිම 1998.09.10 දින අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ උප පොලිස් පරීක්ෂක රොද්‍රිගෝ පෙත්සම්කරු සම්බන්ධයෙන් වාර්තා කර තිබූ ප්‍රකාශ මත රැඳෙමින් අපරාධ නඩු විධාන සංග්‍රහ පනතේ 124 ව...

පාරක් නැතුව ඉඩමක් පැවරීම

සමහර අවස්ථාවලදී ඉඩම් මිලදී ගැනීමේ දී හෝ පැවරීමේ දී ඒ ඉඩමට අදාළ මාර්ග අයිතිය ඔප්පුවෙන් මිලදී ගැනීම හෝ පැවරීම් සිදු නොකරයි. මෙනිසා ඉඩම මිලට ගත් තැනැත්තාට ඉඩමට පැමිණීමට මාර්ගයක් නොමැති වීම නිසා දැඩි අපහසුතාවයකට ලක්වීමට සිදු වේ. මේ සම්බන්ධයෙන් වන විට පරවශතා අයිතිය යටතේ පිළිගත් නීති තත්ත්වය වනුයේ මාර්ග පරවශ්‍යතාවක් ඉඩම් හිමියා අත්පත් කර ගෙන ඇති අවස්ථාවකදී, ඒ පරවශ්‍යතාවය ඔප්පුවේ සඳහන් නොවුනත් ඉඩම පවරන විටදී පරවශ්‍යතාවය ද පැවරෙන බව වේ. මෙකී නීති තත්ත්වය සාකච්ඡා වූ ප්‍රධාන නඩු තීන්දුවක් වන්නේ මහේස්වරී එ. පොන්නදුරෛ නඩු තීන්දුවයි.  මහේස්වරී එ. පොන්නදුරෛ (59 NLR 498) නඩු තීන්දුවේ සිද්ධිමය කරුණු අනුව ආරවුල තිබුනේ වීදියක් සම්බන්ධයෙනි. එහි නැගෙනහිර දිශාවෙන් පැමිණිලිකරුගේ ඉඩම තිබූ අතර උතුරින් සහ බටහිරින් විත්තිකරුවන්ගේ ඉඩම් තිබිණි. පැමිණිලිකරුගේ ඉඩම, තමොදරම්ගේ ඉඩම හේතුවෙන් මහපාරෙන් වෙන්ව තිබූ අතර පැමිණිලිකරුගේ ස්ථාවරය වූයේ පාරට ප්‍රවේශය ඇත්තේ පෙර කී වීදියෙන් වන බවයි. විත්තිකරුවන් මෙය ප්‍රතික්ෂේප කරමින් අනිකුත් කරුණු අතර කියා සිටියේ අදාළ වීදිය තමුන්ගේ ඉඩම්වල කොටසක් මිස පැමිණිලිකරුට ඒ මතින් ...

1995 අංක 14 දරන සාක්ෂි (විශේෂ විධිවිධාන) පනත - විභාග දිනය - අපරාධ නඩු

1995 අංක 14 දරන සාක්ෂි (විශේෂ විධිවිධාන) පනත තවමත් නීතියේ දී වැදගත් වන පනතකි. විශේෂයෙන් ම අපරාධ අධිකරණයන්හි නඩු කටයුතුවල යෙදෙන අයවලුන්ට වීඩියෝ/ඔ්ඩියෝ සාක්ෂි මෙහෙයවීමේ දී මේ පනත වැදගත් වේ. මේ පනතේ 7 වන වගන්තිය නඩු තීන්දු කීපයකදී ම අර්ථ නිරූපනයට ලක්ව ඇත. එහි දැක්වෙන්නේ පනත යටතේ සාක්ෂියක් මෙහෙය වීමට බලාපොරොත්තු වන පාර්ශ්වයක් විසින් අනුගමනය කළ යුතු කාර්ය පටිපාටියේ කොටසකි. ඒ අනුව 7(1)(අ) වන වගන්තියෙන් දක්වන්නේ එවැනි සාක්ෂියක් ඉදිරිපත් කිරීමට බලාපොරොත්තු වන පාර්ශ්වය විසින් පරීක්ෂණය හෝ නඩු විභාගය පැවැත්වීමට නියමිත දිනයට දින 45 කට පෙර අදාළ පියවර ගත යුතු බවයි. මේ 7(1)(අ) වගන්තියේ දැක්වෙන ‘පරීක්ෂණය හෝ නඩු විභාගය පැවැත්වීමට නියම කර ඇති දිනට දින හතළිස් පහකට පෙර’ යන පාඨය අර්ථ දැක්වීමේ දී අභියාචනා අධිකරණයේ නඩු තීන්දු මත දෙකක සිටින බව පෙනේ. එයින් එක් මතයක් වන්නේ මේ කියන්නා වූ දිනය, නඩුවේ පළමු විභාග දිනයට පෙර දින 45 ක් විය යුතු බවයි. ඒ සම්බන්ධයෙන් වන විට CA /COC /0005/2017 decided on 23.11.2021 නියෝගය වැදගත් වේ. අනෙක් මතය වන්නේ මේ කියන්නා වූ දිනය පළමු විභාග දිනය නොව ඔ්නෑම විභාග දිනයකට පෙර විය...

Law of Evidence- Issue estoppel - application - Criminal Law - Civil Law

“Associated with the doctrines of law pertaining to estoppel and res judicata, is another doctrine referred to as ‘issue estoppel’. Spencer  Bower and Handley on “Res Judicata” (cited above, at p. 107) states that, “ a decision (a reference to the final judicial decision contained in a previous case) will create an issue estoppel, if it is determined as an issue in a cause of action as an essential step in the reasoning. Issue estoppel applies to fundamental issues determined in an earlier proceeding which formed the basis of the judgment (the judgment in the previous case). There is nothing new about issue estoppel, which was recognised in the advice of the judges of the House of Lords in the Duchess of Kingston Case.” In common law, the doctrine of issue estoppel is a rule of evidence or of procedure, founded upon the broader concept of estoppel, and derived from the doctrine of res judicata. It prevents (or prohibits) a question that was essential to the first action a...

Case laws on rei vindication

  Re vindicatio - burden on the plaintiff to prove the title ------------- It was held in R.M. Dharmadasa v. R.M.K. Suddahamy and Others (C.A. Case No.20/2000 F decided on 08.01.2018) that mere Crown Grant will not confer title without clear proof of devolution of title flowing from it. In this case, the Plaintiff has failed to establish his title to the said lands, though he has mentioned the Crown Grants issued to his predecessors. Re Vindication - identity of the corpus - burden of proof -------------------- "Identifying a land by its boundaries has been the practice for a long period of time and I am of the view that it can still be considered as a valid method in identifying lands." Pattiyage Samie and Others v. Pathira Kankanamge Dharshana Shantha and Others [C. A. 1236/2000(F) decided on 09.08.2019] Rei vindicatio action & an action against a tenant holding over – Burden of proof – Balance of Probability - false statement and/or suppresses materi...